Fatih Sultan Mehmet’in Hayatı

Dünya Tarihine İz Bırakan Bir Padişah

Fatih Sultan Mehmet, dünya tarihine damga vurmuş büyük liderlerden biridir. Osmanlı Devleti’nin yedinci padişahı olarak sadece Türk-İslam dünyasında değil, Batı dünyasında da derin izler bırakmıştır. Özellikle İstanbul’un fethiyle Orta Çağ’ı kapatıp Yeni Çağ’ı başlatan bu büyük hükümdar, güçlü liderlik vasıfları ve vizyonuyla hem dönemini hem de sonraki yüzyılları etkilemiştir.

Fatih Sultan Mehmet’in hayatı, sadece bir hükümdarın başarı hikâyesi değil; aynı zamanda bir milletin ve medeniyetin yükseliş destanıdır. Henüz genç yaşta omuzladığı sorumluluklarla, Osmanlı’yı bir dünya devleti haline getirme yolunda önemli adımlar atmıştır. Eğitimden sanata, adaletten askeri başarıya kadar geniş bir yelpazede iz bırakan Fatih, sadece bir savaşçı değil, aynı zamanda bir bilim ve sanat aşığı olarak da anılır.

Bu yazı, Fatih Sultan Mehmet’in yaşamını ve mirasını daha yakından tanıyarak onun tarih sahnesindeki yerini anlamamıza yardımcı olmayı amaçlıyor. Onun hikâyesi, kararlılığın, zekânın ve ileri görüşlülüğün bir örneği olarak bugün de ilham vermeye devam ediyor.

Çocukluk ve Gençlik Yılları

Fatih Sultan Mehmet, 30 Mart 1432’de Edirne’de doğdu. Babası Sultan II. Murad, annesi ise Hüma Hatun’dur. Doğduğu dönem, Osmanlı Devleti’nin hızla büyüdüğü ve çeşitli tehditlerle karşı karşıya kaldığı bir zaman dilimiydi. Bu nedenle Mehmet’in eğitimi, güçlü bir lider yetiştirme amacıyla titizlikle planlandı.

Küçük yaşta başladığı eğitim hayatında, devrin en seçkin âlimlerinden ders aldı. Akşemseddin, Molla Gürani ve Molla Hüsrev gibi dönemin büyük isimleri ona hem dini hem de fen ilimlerini öğretti. Özellikle matematik, astronomi, tarih ve askeri strateji alanlarında üstün bir bilgi birikimi kazandı. Bunun yanı sıra Arapça, Farsça, Yunanca, Latince ve İtalyanca öğrenerek çok yönlü bir lider haline geldi.

Genç yaşta aldığı bu eğitim, onun ileride büyük bir imparatorluk kurmasında önemli bir rol oynadı. Tahta çıkmadan önce, Manisa’da sancak beyi olarak görev yaptı. Bu süreçte hem devlet yönetimini öğrendi hem de halkla iletişim kurma becerilerini geliştirdi. Babası II. Murad, Mehmet’i sık sık önemli karar süreçlerine dahil ederek onun liderlik yeteneklerini pekiştirdi.

Çocukluk ve gençlik yıllarında yaşadığı bu deneyimler, Mehmet’in karakterini şekillendirdi ve onu ileride Osmanlı’nın en büyük padişahlarından biri haline getirdi. Eğitimine ve öğrenmeye verdiği önem, onun yalnızca bir hükümdar değil, aynı zamanda bir bilge olarak da anılmasını sağladı.

Tahta Çıkışı ve İlk Dönem

Fatih Sultan Mehmet, ilk kez 1444 yılında henüz 12 yaşındayken tahta çıktı. Babası Sultan II. Murad, siyasi ve askeri baskılardan bunalınca tahtı oğluna devretmişti. Ancak, bu dönemde genç yaşından dolayı otoritesine yönelik ciddi endişeler vardı. Avrupa’daki Haçlı devletleri, Osmanlı tahtında genç ve tecrübesiz bir padişah olmasını fırsat bilerek saldırıya geçtiler. Bu durum üzerine Sultan II. Murad, yeniden ordunun başına geçerek 1444’te Varna Muharebesi’nde Haçlıları büyük bir yenilgiye uğrattı.

1446 yılında ise, iç karışıklıklar ve siyasi baskılar nedeniyle Sultan II. Murad yeniden tahta geçti ve Mehmet, Manisa’ya geri gönderildi. Ancak bu dönem, Mehmet’in tahta yönelik arzularını ve liderlik becerilerini daha da geliştirdiği bir zaman oldu. Babasının yanında bir gölge lider gibi hareket ederek devlet işlerini öğrenmeye devam etti.

1451 yılında Sultan II. Murad’ın vefatıyla Fatih Sultan Mehmet ikinci kez tahta çıktı. Bu kez 19 yaşındaydı ve önceki deneyimlerinden çok daha kararlı ve hazırlıklıydı. Tahta çıktığı ilk günlerde devleti yeniden düzenlemek için önemli adımlar attı. Osmanlı’nın merkezî yapısını güçlendirmek için sert ama stratejik kararlar aldı. Bu kararlar arasında, tahtta hak iddia edebilecek şehzadelerin bertaraf edilmesi de bulunuyordu. Bu, Osmanlı’da kardeş katli uygulamasının sistematik hale gelmesine zemin hazırladı.

Fatih’in ikinci kez tahta çıkışı, Osmanlı Devleti için yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Bu genç hükümdar, kararlılığı ve cesaretiyle devleti yalnızca güçlendirmekle kalmadı, aynı zamanda fetihler ve reformlarla bir imparatorluk haline getirdi. Bu dönemin en büyük hedefi ise kuşkusuz, Konstantinopolis’i fethetmekti.

İstanbul’un Fethi: Bir Çağın Sonu ve Yeninin Başlangıcı

Fatih Sultan Mehmet’in en büyük hedefi, o dönemde Bizans İmparatorluğu’nun başkenti olan Konstantinopolis’i (İstanbul) Osmanlı topraklarına katmaktı. Bu, sadece Osmanlı Devleti için değil, dünya tarihi için de büyük bir dönüm noktası olacaktı. İstanbul, hem stratejik konumu hem de dini ve kültürel önemi nedeniyle uzun yıllardır Osmanlı padişahlarının hayalini süslüyordu. Ancak şehrin surları, dönemin en güçlü orduları için bile aşılamaz bir engel olarak görülüyordu.

1453 yılında Sultan Mehmet, bu hayali gerçeğe dönüştürmek için büyük bir hazırlığa girişti. Sadece güçlü bir ordu kurmakla kalmadı, aynı zamanda dönemin en gelişmiş teknolojilerini kullanarak devasa toplar döktürdü. Bu toplardan biri, “Şahi” adı verilen ve surları delmek için tasarlanmış devasa bir kuşatma topuydu. Ayrıca, donanmayı güçlendirerek Haliç’e ulaşmak için karadan gemi yürütme planlarını hayata geçirdi.

6 Nisan 1453’te kuşatma başladı. Şehir, karadan ve denizden tamamen sarıldı. Surların sağlamlığı ve Bizans’ın direnişi, Osmanlı ordusunun işini zorlaştırıyordu. Ancak Fatih’in zekâsı ve kararlılığı, kuşatmayı başarıya ulaştırdı. Özellikle, gemilerin karadan Haliç’e indirilmesi gibi sıra dışı taktikler, kuşatmanın kaderini değiştirdi.

29 Mayıs 1453’te Osmanlı ordusu, yoğun saldırılar sonucunda İstanbul’u fethetti. Bu zafer, sadece Osmanlı için değil, tüm dünya için büyük bir dönüm noktası oldu. İstanbul’un fethi, Orta Çağ’ın sona erip Yeni Çağ’ın başlaması olarak kabul edilir. Bu zaferle birlikte Osmanlı Devleti, bir dünya imparatorluğu haline geldi.

Fatih Sultan Mehmet, fethin ardından İstanbul’u hızla imar etmeye ve bir Osmanlı başkenti olarak yeniden şekillendirmeye başladı. Şehir, Türk-İslam mimarisiyle donatılırken, diğer dinlere mensup halkların özgürlükleri de korundu. Bu yaklaşımı, Fatih’in adil ve ileri görüşlü bir lider olduğunu bir kez daha kanıtladı.

İstanbul’un fethi, sadece bir askeri başarı değil, aynı zamanda Fatih’in stratejik zekâsını ve liderlik gücünü ortaya koyan bir destandır. Bu zafer, Fatih Sultan Mehmet’i “Fatih” unvanıyla tarih sahnesinde ölümsüzleştirdi.

Fatih’in Yönetim Anlayışı ve Reformları

Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’un fethinden sonra sadece bir fetihçi olarak değil, aynı zamanda bir devlet adamı olarak da öne çıktı. Yönetim anlayışında güçlü bir merkeziyetçilik esas alındı ve Osmanlı Devleti’nin kurumsal yapısını sağlamlaştıracak önemli reformlar gerçekleştirdi.

Adalet ve Hukuk Reformları
Fatih, Osmanlı Devleti’nde hukuk düzenini güçlendirmek için önemli adımlar attı. “Kanunname-i Ali Osman” adı verilen Osmanlı kanunlarını hazırlayarak devlet işleyişine bir standart kazandırdı. Bu kanunname, padişahın yetkilerini belirlerken, devlet memurları ve halk arasındaki ilişkileri düzenledi. Aynı zamanda, farklı inanç gruplarının kendi dini kurallarına göre yaşamasına olanak tanıyan bir hukuk sistemi kurdu.

Merkezi Yönetimin Güçlendirilmesi
Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı Devleti’ni merkezi bir otorite altında toplamak için sert ama etkili kararlar aldı. Taht kavgalarını önlemek adına kardeş katli uygulamasını yasal hale getirdi. Bu karar, o dönemin siyasi şartları düşünüldüğünde Osmanlı Devleti’nin iç istikrarını sağlamak için alınmıştı. Ayrıca, güçlü bir bürokratik yapı oluşturarak devlet işlerinin daha düzenli bir şekilde yürütülmesini sağladı.

Ekonomi ve Ticaret
Fatih, fetihlerle Osmanlı topraklarını genişletirken, aynı zamanda ekonomik gücü artırmak için ticarete büyük önem verdi. İstanbul’un bir ticaret merkezi haline gelmesi için yerli ve yabancı tüccarları teşvik etti. Gümrük sistemini düzenleyerek devlet gelirlerini artırdı. Ayrıca, Anadolu ve Rumeli arasında ekonomik bağları güçlendirecek yollar ve köprüler yaptırdı.

Kültürel ve Eğitim Reformları
Fatih Sultan Mehmet, bilim ve sanata verdiği önemle de tanınır. Medreseler kurarak hem dini hem de fenni ilimlerin öğretilmesini sağladı. İstanbul’da kurduğu Fatih Külliyesi, dönemin en önemli eğitim merkezlerinden biri haline geldi. Ayrıca, devrin en ünlü bilim adamlarını ve sanatçılarını sarayına davet ederek Osmanlı kültürünün gelişimine katkıda bulundu.

Dış İlişkiler ve Diplomasi
Fatih’in yönetim anlayışında diplomasi de önemli bir yer tutuyordu. Fethedilen bölgelerdeki halkların desteğini kazanmak için dini ve etnik hoşgörüyü esas alan politikalar izledi. Avrupa devletleriyle ilişkilerinde ise Osmanlı’nın gücünü hissettiren ama aynı zamanda barışçıl çözümleri önceleyen bir strateji benimsedi.

Fatih Sultan Mehmet’in bu reformları, Osmanlı Devleti’ni güçlü bir imparatorluk haline getirmiştir. Onun yönetim anlayışı, bir yandan fetihlerle sınırları genişletirken, diğer yandan devletin temel yapı taşlarını sağlamlaştırmıştır. Bu çok yönlü yaklaşımı, onu tarihte eşsiz bir lider olarak konumlandırmıştır.

Doğu ve Batı’ya Açılan Seferler

Fatih Sultan Mehmet’in hükümdarlık dönemi, Osmanlı Devleti’nin sınırlarının hem Doğu’da hem de Batı’da genişlediği, büyük zaferlerin kazanıldığı bir dönemdir. İstanbul’un fethinden sonra hedeflerini daha da büyüten Fatih, Anadolu ve Balkanlar’da stratejik fetihlere yönelmiştir.

Anadolu’daki Fetihler
Fatih Sultan Mehmet, Anadolu’da Türk birliğini sağlamak için güçlü adımlar attı. 1461 yılında Trabzon Rum İmparatorluğu’nu fethederek Karadeniz’i Osmanlı’nın iç denizi haline getirdi. Ayrıca, doğuda Akkoyunlu Devleti ve Karaman Beyliği gibi güçlü rakiplerle mücadele ederek Anadolu’daki Osmanlı hâkimiyetini pekiştirdi. Fatih, bu süreçte diplomasiyle savaş stratejilerini birleştirerek başarılı sonuçlar elde etti.

Balkanlar’daki Fetihler
Fatih Sultan Mehmet, Balkanlar’da Osmanlı’nın gücünü artırmak için büyük seferler düzenledi. Sırbistan, Bosna, Mora Yarımadası ve Arnavutluk, bu dönemde Osmanlı topraklarına katıldı. 1463’te Bosna-Hersek’in fethi, Batı’ya açılan kapının daha da güçlenmesini sağladı. Bu fetihler sırasında yerel halkın desteğini kazanmak için hoşgörülü bir yönetim anlayışı benimsedi.

Batı’ya Yönelik Deniz Seferleri
Fatih’in en dikkat çeken hedeflerinden biri, Akdeniz’de Osmanlı hâkimiyetini artırmaktı. 1480 yılında düzenlenen Otranto Seferi ile İtalya’nın güneyine Osmanlı bayrağı dikildi. Bu, Osmanlı’nın Avrupa’ya olan ilgisinin bir göstergesiydi. Ancak Fatih’in ani ölümü nedeniyle bu planlar tam anlamıyla gerçekleşemedi.

Doğu’daki Mücadeleler
Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı’nın doğudaki gücünü artırmak için Safeviler ve Akkoyunlular gibi güçlü rakiplerle karşı karşıya geldi. Bu mücadelelerde kazandığı zaferler, doğu sınırlarını güvence altına alırken, Osmanlı Devleti’nin bölgedeki hâkimiyetini de pekiştirdi.

Fatih Sultan Mehmet’in seferleri, Osmanlı Devleti’ni sadece bir bölgesel güç olmaktan çıkararak küresel bir imparatorluk haline getirdi. Hem kara hem de deniz gücüyle Osmanlı’yı zirveye taşıyan Fatih, fethettiği topraklarda kurduğu düzenle de adından söz ettirdi. Bu seferler, onun ileri görüşlü liderliğinin ve stratejik dehasının bir yansımasıdır.

Bilim ve Sanata Verdiği Önem

Fatih Sultan Mehmet, yalnızca fetihleri ve yönetim anlayışıyla değil, aynı zamanda bilim ve sanata olan ilgisiyle de Osmanlı tarihinde eşsiz bir yer edinmiştir. Onun döneminde Osmanlı sarayı, bir kültür ve sanat merkezi haline gelmiş, bilim ve sanat alanında büyük ilerlemeler kaydedilmiştir.

Bilime Verdiği Destek
Fatih Sultan Mehmet, bilime büyük önem veren bir hükümdardı. Sarayında dönemin en önemli bilim insanlarını ağırladı ve onların çalışmalarını destekledi. Ali Kuşçu, Fatih’in davetiyle Osmanlı’ya gelerek matematik ve astronomi alanında önemli eserler verdi. Ayrıca, medreseleri geliştirerek hem dini hem de pozitif bilimlerin öğretilmesini teşvik etti. Fatih döneminde İstanbul, bir bilim merkezi haline geldi.

Sanat ve Mimari
Fatih, sanata olan düşkünlüğüyle de tanınır. İstanbul’un fethinden sonra şehirde birçok mimari eser inşa ettirdi. Fatih Külliyesi, dönemin en önemli eserlerinden biridir ve mimari açıdan Osmanlı’nın gücünü ve zarafetini yansıtır. Ayrıca, Topkapı Sarayı’nı inşa ettirerek Osmanlı’nın yeni yönetim merkezini oluşturdu.

Sanatçılar ve Edebiyatçılarla İlişkisi
Fatih Sultan Mehmet, resim ve edebiyata da büyük ilgi gösterdi. Dönemin ünlü İtalyan ressamı Gentile Bellini’yi İstanbul’a davet ederek kendi portresini yaptırdı. Bu, Osmanlı padişahlarının Batı sanatına olan ilgisinin bir göstergesiydi. Edebiyatta ise Ahmet Paşa ve Şeyhi gibi önemli isimler, Fatih döneminde eserler vermiştir. Fatih’in kendisi de “Avni” mahlasıyla şiirler yazmış ve divan edebiyatına katkıda bulunmuştur.

Hoşgörü ve Çok Kültürlülük
Fatih’in sanat ve bilime verdiği önem, onun hoşgörülü ve çok kültürlü bir lider olmasından kaynaklanıyordu. Farklı inançlardan ve milletlerden bilim insanları ve sanatçılar, onun himayesinde eserler vermeye devam etti. Bu yaklaşım, Osmanlı İmparatorluğu’nun kültürel zenginliğini artırdı.

Fatih Sultan Mehmet, bilim ve sanata verdiği destekle sadece fetihleriyle değil, medeniyet kurma becerisiyle de tarihe damga vurmuştur. Onun bu yönü, Osmanlı İmparatorluğu’nun yüzyıllar boyu sürecek olan kültürel ve bilimsel üstünlüğünün temelini oluşturmuştur.

Kişiliği ve Liderlik Özellikleri

Fatih Sultan Mehmet, tarihin en dikkat çekici hükümdarlarından biri olarak, kişiliği ve liderlik vasıflarıyla Osmanlı’yı bir dünya imparatorluğu haline getirmiştir. Onun zekâsı, ileri görüşlülüğü ve cesareti, hem devlet yönetiminde hem de askeri başarılarda kendini göstermiştir.

Bilgiye Açlığı ve Öğrenme Tutkusu
Fatih, öğrenmeye ve bilgiye büyük bir tutku besliyordu. Çok iyi bir eğitim almış olan padişah, sadece dini ilimlerde değil, matematik, tarih, coğrafya ve felsefe gibi alanlarda da derin bir bilgiye sahipti. Çok sayıda dil bilmesi (Arapça, Farsça, Yunanca, Latince ve İtalyanca) onun geniş bir kültürel perspektife sahip olduğunu gösterir.

Disiplinli ve Kararlı
Fatih’in liderlik özelliklerinden biri, disiplini ve kararlılığıydı. Hedeflerine ulaşmak için detaylı planlar yapar ve bu planları büyük bir titizlikle uygulardı. İstanbul’un fethi gibi büyük bir başarı, onun disiplinli ve kararlı yaklaşımının bir sonucuydu.

Stratejik Zekâ ve İleri Görüşlülük
Fatih Sultan Mehmet, stratejik düşünme becerisiyle tarihte önemli bir yer edinmiştir. İstanbul’un fethi sırasında uyguladığı sıra dışı taktikler, onun askeri dehasını ortaya koyar. Ayrıca, Osmanlı’nın gelecekteki gücünü artıracak şekilde devlet yapısını güçlendiren reformlar gerçekleştirmiştir.

Adaletli ve Hoşgörülü
Fatih, yönetiminde adaleti esas almış ve farklı dinlere ve milletlere karşı hoşgörülü bir yaklaşım sergilemiştir. İstanbul’un fethinden sonra şehirdeki gayrimüslim halkın dini özgürlüklerini korumuş, bu tutumu halk arasında büyük bir güven ve sadakat oluşturmuştur.

Sanat ve Estetiğe Düşkünlük
Fatih, sanat ve estetiğe olan ilgisiyle de tanınırdı. Sarayında dönemin önde gelen sanatçılarını ve bilim insanlarını ağırlaması, onun estetik anlayışını ve vizyonunu yansıtır. Sanata olan bu düşkünlük, onun kişisel hayatında da önemli bir yer tutuyordu.

Cesareti ve Liderlik Karizması
Fatih, cesareti ve liderlik karizmasıyla hem ordusu üzerinde hem de halk arasında büyük bir etki yaratmıştır. Zor kararlar almakta tereddüt etmemesi ve ordusunu büyük zaferlere taşıması, onun liderlik yeteneklerinin bir göstergesidir.

Fatih Sultan Mehmet, bu özellikleriyle hem Osmanlı İmparatorluğu’nun hem de dünya tarihinin en büyük liderlerinden biri olmuştur. Onun kişiliği, fetihler ve reformlarla şekillenen bir miras bırakmıştır.

Ölümü ve Osmanlı İmparatorluğu’na Etkisi

Fatih Sultan Mehmet, 3 Mayıs 1481 tarihinde, henüz 49 yaşındayken Gebze yakınlarında vefat etti. Ölümü, Osmanlı tarihinde büyük bir kayıp olarak kabul edilirken, aynı zamanda ardında bıraktığı güçlü miras sayesinde imparatorluk daha da büyümeye devam etti.

Ani Ölümü ve Şüpheler
Fatih Sultan Mehmet’in ölümü, ani gerçekleşmesi nedeniyle bazı spekülasyonlara yol açmıştır. Bazı kaynaklar, Fatih’in zehirlenmiş olabileceğini öne sürerken, diğerleri hastalıktan dolayı vefat ettiğini belirtir. Ancak kesin ölüm nedeni hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır.

Yerine Geçen Sultan II. Bayezid
Fatih’in ölümünün ardından yerine oğlu Sultan II. Bayezid geçti. Ancak bu geçiş dönemi, şehzadeler arasında yaşanan taht mücadeleleri nedeniyle çalkantılı geçti. Fatih’in güçlü merkezi yönetim politikaları sayesinde bu geçiş süreci, devletin yıkıcı bir kriz yaşamasını engelledi.

Osmanlı’ya Bıraktığı Miras
Fatih Sultan Mehmet, ardında hem askeri hem de kültürel açıdan çok güçlü bir miras bıraktı. İstanbul’u fethederek Osmanlı’nın başkenti haline getiren Fatih, bu şehri bir dünya merkezi olarak yeniden inşa etti. Onun döneminde kurulan medreseler, külliyeler ve diğer mimari eserler, Osmanlı kültür ve sanatının temel taşlarını oluşturdu.

Batı Dünyasındaki Etkisi
Fatih’in ölümü, Avrupa’da da derin bir etki bıraktı. Batı dünyası, Fatih Sultan Mehmet’i büyük bir tehdit olarak görüyordu. Onun vefatı, Avrupa’da bir rahatlama yaratmış olsa da, Osmanlı’nın yükselişi durdurulamadı.

Fatih’in Anıları ve Günümüze Yansıyan Etkileri
Fatih Sultan Mehmet, yalnızca Osmanlı tarihinde değil, dünya tarihinde de eşsiz bir yere sahiptir. İstanbul’un fethi, Yeni Çağ’ın başlangıcı olarak kabul edilirken, onun vizyonu ve reformları Osmanlı’nın altın çağını yaşamasına zemin hazırlamıştır. Bugün bile, Fatih’in hayatı ve başarıları, tarih kitaplarında ve sanat eserlerinde ölümsüzleşmiştir.

Fatih Sultan Mehmet’in ölümü, Osmanlı için büyük bir kayıp olsa da, onun izinden giden devlet adamları ve liderler, bıraktığı mirası daha da ileriye taşımıştır. Fatih, hem bir fetihçi hem de bir medeniyet kurucusu olarak, ebedi bir lider olarak anılmaya devam etmektedir.

Ebedi Bir Miras

Fatih Sultan Mehmet, yalnızca Osmanlı tarihinin değil, dünya tarihinin de en önemli figürlerinden biri olarak tarihe geçmiştir. Onun yaşamı, fetihleri, reformları ve vizyonu, tarihin akışını değiştiren bir liderin hikâyesidir. İstanbul’un fethiyle bir çağı kapatıp bir yenisini açan bu büyük hükümdar, Osmanlı İmparatorluğu’nu sadece bir devlet değil, bir dünya gücü haline getirmiştir.

Fatih’in başarıları, askeri zaferlerle sınırlı değildir. O, adalet, eğitim, sanat ve kültür alanlarında yaptığı reformlarla bir medeniyetin temellerini atmıştır. Bilime ve sanata olan düşkünlüğü, Osmanlı sarayını bir kültür merkezi haline getirmiştir. İstanbul, onun döneminde sadece bir başkent değil, bir medeniyetin kalbi olmuştur.

Fatih Sultan Mehmet’in hikâyesi, kararlılığın, zekânın ve liderliğin ne kadar büyük bir değişim yaratabileceğinin bir kanıtıdır. O, yalnızca Osmanlı’nın değil, tüm insanlığın ortak mirasıdır. Günümüzde bile Fatih Sultan Mehmet’in hayatı, eserleri ve mirası, dünya tarihine ışık tutmaya devam etmektedir.

Onun adı, yalnızca fetihlerle değil, aynı zamanda kültür ve medeniyete yaptığı katkılarla da yaşamaya devam etmektedir. Fatih Sultan Mehmet, “dünya liderliği” kavramının somut bir örneği olarak tarihin altın sayfalarında ebediyen yerini almıştır.

Bu son sözlerle, Fatih Sultan Mehmet’in yaşamına dair bu derinlemesine incelemeyi tamamlıyor ve onun mirasına duyduğumuz hayranlığı bir kez daha ifade ediyoruz. Fatih Sultan Mehmet, bir hükümdarın ötesinde, tarihe yön veren bir liderdir.